Easy Vegan week 1: Melk en melkvervangers

Vandaag wordt het startschot gegeven van de campagne Easy Vegan (georganiseerd door EVA), waarbij mensen uitgedaagd worden om 30 dagen veganistisch te eten. Omdat wij dit echt een fantastisch initiatief vinden, doen wij hier volop aan mee in de vorm van wekelijkse blogposts! Tijdens de eerste week staan melk en melkvervangers centraal bij EVA, dus is dat voor ons het ideale moment om hier wat dieper op in te gaan.

Waarom geen melk?

Ik hoor je al denken, "Ik snap die vegetariërs wel ergens, maar die veganisten zijn toch wel extreem. Waarom moet je nu plots melk laten?" Er zijn een heleboel redenen waarom melk niet "goed is voor elk", zoals de overheidscampagne ons wil doen geloven.

Ten eerste is er het dierenleed dat veroorzaakt wordt door melkproductie. Een koe moet voortdurend zwanger gemaakt worden en bevallen zodat zij melk zou blijven geven, want - suprise surprise! - een koe produceert niet zomaar magisch melk voor ons. Net zoals elk ander zoogdier geeft ze enkel melk voor haar kalfje, dus na de geboorte. Omdat wij die melk zouden kunnen drinken, wordt het kalfje vrijwel meteen na de geboorte weggenomen bij de moeder, wat een heel traumatische gebeurtenis is voor beide. Als het kalfje mannelijk is, wordt hij geslacht voor kalfsvlees, als het vrouwelijk is, staat haar hetzelfde lot als haar moeder te wachten (namelijk elk jaar zwanger gemaakt worden, haar baby afgenomen worden en haar melk afgekolfd worden).

Daarnaast is mastitis of ontstekingen aan de tepels slag en inscheer bij het melken van de koeien en in niet-biologische omstandigheden krijgen ze bovendien ook hormonen toegediend zodat ze meer melk zouden geven, wat vaak leidt tot pijnlijk gezwollen uiers. Na enkele jaren is de melkkoe letterlijk uitgemolken, kan ze niet genoeg meer melk produceren en gaat ze naar het slachthuis, om alsnog voor vlees geslacht te worden.

Naast dit dierenleed, is er ook simpelweg het feit dat een mens niet gemaakt is om koemelk te drinken. Het zou wel een erg vreemde kronkel in de natuur zijn moest onze soort enkel kunnen overleven door de moedermelk van een andere soort te drinken. Geen enkel ander dier op onze planeet doet dit. Stel je voor dat alle chimpansees plots giraffenmelk beginnen drinken! Het is bovendien ook een feit dat zo'n driekwart van de wereldbevolking lactose-intolerant is, en dus geen melkproducten kan verteren (1, 2). Driekwart! Wil dat dan zeggen dat al deze miljarden mensen superzwakke beenderen hebben en elk moment in elkaar kunnen zakken door een ernstig tekort aan calcium? Zeker niet. Een studie bij boeddhistische nonnen toonde aan dat de stevigheid van de botten bij de veganistische nonnen minstens even goed was als de stevigheid in de niet-veganistische nonnen (3). Bovendien drinken wij als mens nog niet zo lang melk, relatief gesproken. Dit was immers enkel mogelijk vanaf het moment waarop we dieren gingen domesticeren, zo'n 8.000 jaar geleden (4). De homo sapiens als soort bestaat echter al 160.000 jaar (5). Wil dat dan zeggen dat onze voorouders die nog geen dieren temden allemaal slechte botten en tanden hadden? Integendeel, zij hadden sterkere en betere botten dan wij nu (6).

Enkele goede plantaardige bronnen van calcium, die gemakkelijk melkproducten kunnen vervangen, zijn de volgende: broccoli, alle groene bladgroenten (zoals spinazie, snijbiet, kool en raapstengels), tofu, bonen, kikkererwten, chiazaad, lijnzaad, amandelen, volkoren brood, gedroogde vijgen en abrikozen, en nog veel meer. Als je alles samen bekijkt, blijven er niet al te veel redenen meer over om nog melk te blijven consumeren.

Wat dan wel? 

Een vraag die wij erg vaak voorgeschoteld krijgen, is de volgende: "Maar wat mag je dan wel nog eten?". Een gebrek aan keuze is echter zeker geen probleem als je veganist wordt, en al helemaal niet als je plantaardige melk wil drinken! Er is momenteel zo veel op de markt te verkrijgen dat je letterlijk meer keuze hebt in plantaardige melksoorten dan in soorten dierlijke melk. En daarvoor hoef je zeker niet naar de biowinkel of andere "speciale" verkooppunten. In je gewone Aldi, Delhaize en Lidl worden verschillende soorten soja-, haver-, amandel- en kokosmelk verkocht. Hieraan wordt vaak nog eens extra calcium toegevoegd, zodat je zéker geen tekort oploopt (hoewel dit eigenlijk niet echt

nodig is). Bovendien is de plantaardige yoghurt van Alpro inmiddels ook overal wel ingeburgerd. In de Bio-Planet vind je ook een heuse waaier aan plantaardige kazen om tussen je boterham te leggen. Om een extra kazige smaak te geven aan je pasta of pizza kan je bovendien edelgistvlokken kopen. Dat is een soort poeder dat ruikt en smaakt naar Parmezaanse kaas en vaak als vervanging wordt gebruikt in sauzen en dergelijke.

Een probleem dat mensen vaak hebben met plantaardige melksoorten is dat ze zogenaamd te veel suiker bevatten om gezond te zijn. Het is inderdaad zo dat de sojamelk met aardbeiensmaak heel veel suiker bevat, maar dat is bij Fristi zeker ook het geval. Je kan altijd wel kiezen voor de suikervrije of ongezoete variant, waar dus geen extra suikers aan toegevoegd zijn. Ook kan je veel van deze plantaardige melksoorten zelf maken, door bijvoorbeeld water te blenden met amandelen en de pulp eruit te filteren, zoals je hier kan lezen.

Bovendien zitten er in dierlijke melk heel wat stoffen die je liever wil vermijden, zoals hormonen (zelfs als melkkoeien geen extra hormonen toegediend krijgen, zitten er natuurlijke hormonen in de melk), antibiotica (die de meeste dieren preventief toegediend krijgen) en cholesterol. Het is dus veel beter voor je gezondheid als je je calcium op een veiligere manier kan binnenkrijgen, zonder al deze bijwerkingen. Over de nefaste invloed van kaas op je gezondheid, zie onze vorige post.

Kortom, er zijn geen excuses meer om dierlijke melk te blijven drinken! Het veroorzaakt dierenleed en de plantaardige varianten zijn gezond en overal beschikbaar. Bovendien bespaar je er heel wat mee op je ecologische voetafdruk, zoals je in een vorige post kan lezen.



Nu is het aan jullie! 

Vonden jullie het moeilijk om melk en melkproducten te laten? Welke vervangproducten zijn jullie favorieten?

We horen graag van jullie in de comments!

Volg ons ook op Facebook en Pinterest, en blijf op de hoogte van de laatste posts.